Mooi was de stijl van Emil ’de locomotief ’ Zatopek absoluut niet, hard ging de atleet uit Tsjecho-Slowakije wel. Hij was tussen 1948 en 1954 de absolute vedette op de lange afstand. Zatopek werd op twee Spelens in totaal vier keer Olympisch kampioen, maar door zijn verzet tijdens de Praagse Lente, werd de atleet alles afgepakt.

(Tekst gaat door onder de video)

In 2021 verscheen er een Tsjechische film over het leven van de sportheld.

Na de Tweede Wereldoorlog waren de Russen blijven hangen in het Oostblok en in de loop der jaren werden de duimschroeven door de communisten steeds verder aangedraaid. Tijdens de Praagse Lente probeerde politiek leider Alexander Dubcek Tsjecho-Slowakije een meer gematigde koers te laten varen, maar de hoge heren in de Sovjet-Unie waren het daar niet van gediend en vielen in augustus 1968 met veel machtsvertoon Praag binnen.

Sovjet-invasie

Emil Zatopek wilde ook een vrijer Tsjecho-Slowakije en protesteerde tegen de Sovjet-invasie. Dat werd hem niet in dank afgenomen. Hij werd uit de communistische partij gezet, verloor zijn rang in het leger en werd gedwongen om in een mijn te werken.

Alsof Fanny Blankers-Koen na kritiek op minister-president Willem Drees voor straf onder de Limburgse grond naar steenkool moet hakken. Zatopek was in Tsjecho-Slowakije wat de ’Vliegende Huisvrouw’ was voor Nederland. Als tiener begon hij te werken in een schoenfabriek. Zonder enige vorm van training won hij een hardloopwedstrijd die was georganiseerd door zijn werkgever Bata.

Niet lang daarna behoorde hij tot de beste langeafstandslopers van het land. Vanwege de oorlog waren er natuurlijk maar weinig internationale wedstrijden.

Toch presteerde Zatopek het om bij zijn debuut op de Spelen in Londen in 1948 meteen tweede te worden op de 5.000 meter en een gouden plak te pakken op de 10.000 meter. Vier jaar later voltooide hij een uniek trilogie door de 5.000 meter, 10.0000 meter en de marathon te winnen op de Spelen in Helsinki.

Stijl

Qua techniek zag het er niet uit wat Zatopek deed, maar je hoeft niet mooi te lopen om hard te gaan, bewees later ook Paula Radcliffe, die haar stijl afkeek van de beroemde Tsjech. Een beroemde uitspraak van Zatopek is: „Vis zwemt, vogel vliegt, mens loopt.”

Zatopek hoefde maar een half jaar in de mijnen te werken, maar hij bleef tot de val van de muur veroordeeld tot onbeduidende baantjes. Een van de eerste dingen die de nieuwe president Vaclav Havel na de Fluwelen Revolutie in 1989 deed, was Zatopek volledig eerherstel verlenen. Op een staatsbanket in Praag op 9 maart 1990 kreeg hij al zijn oorspronkelijke titels terug, iets wat de sportheld veel voldoening gaf.