In het holst van de coronacrisis trok de Europese Commissie de taak naar zich toe om namens de EU-landen vaccins aan te kopen. Ze vent dat steevast uit als een succesverhaal. De EU is er zo inderdaad in geslaagd om genoeg vaccins te bemachtigen om de pandemie voorlopig te bedwingen, concludeert de Rekenkamer.

Toch is het niet eind goed al goed, vindt de Rekenkamer, die toeziet op de uitgaven en daarmee het functioneren van de EU-instellingen. Brussel moet leren van wat er misging. Maar de commissie houdt haar werkwijze nog altijd niet tegen het licht en onderwerpt die ook niet aan 'stresstests'.

Laat in actie

De EU kwam laat in actie, stelt de Rekenkamer nog eens vast. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk traden veel doortastender op. Bovendien waren de vaccincontracten niet berekend op een haperende aanvoer. Toen AstraZeneca, waarop de commissie zwaar had ingezet, niet over de brug kwam kon zij nauwelijks iets afdwingen. Het dagelijks bestuur van de EU bemoeide zich ook pas laat met het vergroten van de productie.

Brussel heeft daarvan wel geleerd, constateert de Luxemburgse toezichthouder. De achterstand op de Angelsaksische rivalen werd rap ingelopen en nieuwe contracten werden beter dichtgetimmerd.

Phizer/BioNTech

Het was steeds de bedoeling om een waaier aan vaccins in te slaan, memoreert de Rekenkamer, maar dat is niet helemaal zo uitgepakt. De EU leunt zwaar op de vaccins van Pfizer/BioNTech. Uitgerekend over het grootste Europese vaccincontract, een van 900 miljoen euro met deze Amerikaanse farmaceut, verschaft de commissie niet de gevraagde informatie.

De koop van deze vaccins en de rol van Von der Leyen ligt al langer onder het vergrootglas. Dat de commissie weigert haar sms'jes met de topman van Pfizer openbaar te maken noemde de Europese Ombudsman eerder al wanbestuur.