Dat blijkt uit de verkenning ’De nieuwe verscheidenheid: toenemende diversiteit naar herkomst in Nederland’ die de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) vorige week publiceerde.

Hoe diverser de bevolking des te meer druk er staat op de sociale samenhang, constateert de WRR. Hoe diverser de bevolking des te onveiliger mensen zich voelen, des te negatiever ze hun leefomgeving ervaren en des te meer delicten er worden gepleegd. Dat geldt niet alleen voor armere wijken en plaatsen, maar ook voor rijkere buurten en gemeenten. Zo bezien is vermoedelijk dus de sociale samenhang in Weesp en Hilversum in deze regio het laagst en die in Bunschoten het hoogst.

Kleinere plukjes

Bij ’buitenlanders’, ’migranten’, ’allochtonen’ denken we nog vaak aan grote groepen als Turken, Marokkanen, Surinamers en mensen uit Indië/Indonesië. Maar in plaats van grote groepen uit weinig landen wonen inmiddels ook veel kleinere plukjes mensen uit veel meer landen in Nederland: de diversiteit is sterk toegenomen. In Nederland wonen nu mensen uit 223 landen. Daarbij keek de WRR naar de eerste en tweede generatie met een migratieachtergrond. Als een van de ouders zo’n achtergrond heeft, wordt die op de kinderen eveneens van toepassing verklaard.

HH-Index

De WRR hanteert de zogeheten Herfindahl-Hirschman-Index (HHI). Die geeft aan hoe groot de kans is dat twee willekeurige mensen uit een bevolking behoren tot verschillende groepen van herkomst. Zouden alle inwoners van Laren uit Nederland komen, dan is de kans 0 (nul) dat twee Laarders uit verschillende landen stammen. Zouden alle Weespers een Turkse achtergrond hebben, dan is die kans ook 0. Als alle ruim 200 inwoners van Breukeleveen uit evenveel verschillende landen stammen, dan is de kans 1 dat twee Breukeleveners een verschillende achtergrond hebben. Hoe hoger dus het cijfer op een schaal van 0 tot 1 des te groter de diversiteit.

De WRR inventariseerde hoe het op 1 januari 2015 zat in alle toen nog 393 Nederlandse gemeenten. Het meest divers waren Amsterdam en Den Haag met een HHI van 0,73. In Den Haag had toen 51,2 procent van de inwoners een migratieachtergrond, in Amsterdam 51,1 procent. Voor beide gemeenten gold dat 34,7 procent van de bevolking een niet-westerse achtergrond had. Urk stond op plek 393 met een HHI van slechts 0,06. Daar werd 3,2 procent migranten geteld en 1,7 procent met een niet-westerse achtergrond.

Hoog

Op de plekken 31 en 32, dus behoorlijk hoog, staan Weesp en Hilversum. Weesp heeft een HHI van 0,44, Hilversum 0,43. In beide gemeenten had een kwart van de bevolking een migratieachtergrond, terwijl van de Weespers 14,4 procent een niet-westerse achtergrond had en van de Hilversummers 12,4 procent.

In het vanouds nogal industriële Weesp ligt het voor de hand – maar de WRR-verkenning geeft daarover geen details - vooral te denken aan ’gastarbeiders’ en hun nakomelingen, terwijl in Hilversum daarnaast de expatgemeenschap een rol speelt die werkt bij bedrijven als Nike en pakweg Spil Games. De baas van dat laatste bedrijf is een Duitser met een Vietnamese achtergrond. Hoe divers wil je het hebben.

Tussen de plekken 73 en 116, dus nog steeds in het bovenste derde deel van de ranglijst, vinden we de (toen nog zelfstandige) gemeenten Bussum (73e, HHI 0,36), Soest (76e, HHI 0,36), Huizen (78e, HHI 0,35), Naarden (87e, HHI 0,34), Laren (93e, HHI 0,33), Blaricum (96e, HHI 0,32), Muiden (104e, HHI 0,31), Stichtse Vecht (107e, HHI 0,31), De Bilt (115e, HHI 0,30) en Baarn (116e, HHI 0,30).

Een stuk lager, maar toch nog in de bovenste helft van de diversiteitslijst, vinden we Eemnes (188e, HHI 0,24) en Wijdemeren (193e, HHI 0,23). Op plek 267 staat Bunschoten met een HHI van 0,17. Daar had drie jaar geleden 12,4 procent van de inwoners een migratieachtergrond en 3,9 procent een niet-westerse achtergrond.

diversiteit_ghi.pdf