Irina Anisimova: Danseres die leert accepteren
Als klein meisje droomt Irina Anisimova (51) er al van om danseres te worden. Haar droom komt uit. Niet ondanks, maar juist dankzij haar reumatoïde artritis. Sinds twee jaar heeft ze haar eigen bedrijf in Naarden waar ze de voor Nederland nog relatief onbekende bewegingsvorm Nia geeft. „Zonder het dansen had ik nu waarschijnlijk zeurend en met dikke, pijnlijke gewrichten op bed gelegen.”
„Kom binnen, kom binnen.” Irina Anisimova, brede glimlach, slank postuur en vlinderachtige bewegingen, troont mij meteen mee naar haar enorme danszaal met podium, zithoek en meditatieruimte met een enorme boedha.
Bijna drie maanden zit ze met haar bedrijf Nia - Art of Moves nu boven de Lunet. „Wat vind je er van?” De trots straalt van haar gezicht en die brede glimlach zal tijdens het interview regelmatig verschijnen. „Toen ik deze zaal had ingericht en op de bank naar het resultaat keek, voelde ik me compleet gelukkig. Ik heb dit helemaal alleen bereikt; mijn eigen paradijs. Nu kan ik dood, dacht ik.”
Zekerheid
Niet alleen haar naam en haar accent, maar ook die ietwat theatrale manier van doen, verraden haar Russische afkomst. Dertien jaar woont ze inmiddels in Naarden. Hier neergestreken vanwege een man die ze ontmoette in Hurghada, Egypte. „Ik was daar om te herstellen van mijn reuma. Jan werd verliefd op mij en vroeg me mee te gaan naar Nederland. Hij zag er goed uit, was aardig en betrouwbaar. Nee, ik was niet verliefd. Ik koos voor zekerheid, want een plan voor een nieuwe start in Rusland had ik niet.”
De taal nog onmachtig valt haar oog tijdens een wandeling in een van die eerste weken in Nederland op het enige woord dat haar wel iets zegt: aerobics. „Het stond op een bord bij Van Hellemond Sport net buiten de vesting. Ik had in Rusland aerobics gegeven en ben gewoon naar binnen gestapt.”
Met een contract voor één les per week op zak komt ze weer buiten. Tien jaar werkt Anisimova voor Van Hellemond Sport. Als ze in 2013 stopt, geeft ze 27 lessen per week. „Veel mensen hadden al eens gezegd: ’Begin voor jezelf’. Ik ben in mijn leven in heel wat avontuurlijke bootjes gestapt, maar dit is de grootste tot nu toe. Voorwaarde voor mezelf was dat ik een eigen wereld kon creëren. Iets doen wat anderen nog niet doen.” Het is haar beste vriendin die Anisimova op Nia wijst. „Zij had er een artikel over gelezen en vond het helemaal bij mij passen. Ik had er nog nooit van gehoord, maar toen ik het las, vielen alle stukjes op zijn plek. Dit wil ik de rest van mijn leven doen.”
Anisimova volgt de Nia-cursus in Duitsland. Waar het in andere Europese landen al jaren populair is, heeft de veertig jaar oude uit Amerika afkomstige bewegingsvorm in Nederland nog nauwelijks voet aan de grond gekregen. „Nia betekent plezier in bewegen. Je danst niet vanuit je spieren, maar vanuit je eigen innerlijke kracht. Door de verschillende technieken doet je hele lijf mee. Nia verbindt lichaam en geest. Het is de fitness van de toekomst, de sport voor je ziel. Het leert je in het hier en nu te zijn. Al die vrouwen die maar naar de sportschool gaan om af te vallen. De insteek is dan altijd dat je niet goed genoeg bent. Nia gaat juist over jezelf zijn. Iets wat we als volwassenen vaak verleert zijn. Als ik free-dance geef aan kinderen gaan ze meteen bewegen, terwijl volwassenen elkaar paniekerig gaat staan aankijken.”
Min veertig
De Naardense wordt geboren in het koude noordoosten van Rusland in de stad Magadan. Nog voor haar tweede verjaardag brengen haar ouders Irina naar haar oma in Moskou. „Mijn ouders maakten zich zorgen om mij, omdat ik maar geen haar kreeg. Volgens de dokter kwam dat door de kou. Het kan in die regio makkelijk min veertig worden. Mijn moeder vertelde later dat al in het vliegtuig mijn haar begon te groeien.”
Anisimova blijft bij haar oma, terwijl haar ouders nog voor een paar jaar terugkeren naar Magadan, waar ze vijf keer zoveel kunnen verdienen als in Moskou. Later vestigt het gezin zich in Bransk, een stad niet ver van Moskou. Haar moeder is directeur van een school, haar vader chauffeur. De zomers brengt ze met een nichtje door in het grote huis van haar oma in de Oeral. „De gelukkigste momenten uit mijn jeugd. Midden in de natuur en alle vrijheid.”
Vanaf haar zesde volgt ze naast de basisschool ook een piano-opleiding aan de muziekschool. „Dat was zwaar. Ik moest veel studeren.” In de puberteit heeft ze er genoeg van. Ze wil meer vrijheid en dolgraag dansen, maar daar steekt haar moeder een stokje voor. „Ze vond me druk en wilde dat ik iets rustigs deed.” En dus volgt een piano-opleiding aan de hoge school.
Bijna twintig is de Naardense als ze trouwt met Alexander. Een daar bekende componist en muzikant. „Hij hoorde me zingen in mijn laatste jaar aan de hoge school en vroeg me voor zijn jazzband. Lang, slank, leren pak en tien jaar ouder. Ik was op slag verliefd.” Twee jaar later bevalt ze van hun dochter Dasha in het ziekenhuis. Wat ze dan nog niet weet is dat ze daar geïnfecteerd raakt met een streptokokken bacterie.
Een half jaar na haar bevalling beginnen haar knokkels op te zwellen en vervolgens ook haar knieën. „Ik kon bijna niets meer. Moest zelfs geholpen worden als ik wilde gaan zitten.” De diagnose luidt reumatoïde artritis. Dankzij connecties van een tante in Moskou kan Anisimova snel geopereerd worden. Alexander houdt het huwelijk echter voor gezien. Bang gemaakt door een bevriende arts die meent dat Irina door de reuma de rest van haar leven weinig meer zal kunnen.
Engelen
„Daar zat ik dan met een baby, een slechte gezondheid en geen baan meer. Gelukkig had ik wel mijn ouders als engelen aan mijn zijde. Zij pasten op Dasha, terwijl ik alsnog werk ging maken van mijn grote liefde; dansen. Ik moest van mijn artsen namelijk blijven bewegen en dus begon ik met aerobic- en danslessen.”
Haar lessen blijken een groot succes. De wachtlijsten groeien en Anisimova geeft steeds meer uren les naast haar baan als pianodocent aan de muziekschool. „Ik heb de enorme fout gemaakt me kapot te dansen. Op een avond kon ik niet meer lopen, zo gezwollen waren mijn voeten. Door al dat dansen raakten mijn voeten steeds opnieuw ontstoken, maar ik ging gewoon door. Ik wilde leven en niet zeuren over mijn reuma.”
Ze moet onmiddellijk stoppen met haar lessen en mag blij zijn als ze na een half jaar weer normaal kan lopen. Ze laat haar inmiddels zeventienjarige dochter achter bij haar ouders en verblijft vanwege de warmte vier maanden in Egypte waar ze in een nieuw Frans vijfsterren hotel een uur per dag aquarobics geeft aan oudere dames.
Ondanks deze harde les, gebeurt het haar jaren later bij Van Hellemond Sport weer. „Enorme ontstekingen in de gewrichten tussen mijn tenen en mijn voet. Gelukkig had ik een reumatoloog die met me mee dacht. Niet meer kunnen dansen zou een ramp zijn. Het is niet mijn werk, maar een levenshouding. Het geeft me zielskracht.”
En dus worden haar tien tenen afgezet, de ontstoken gewrichten verwijderd en worden de tenen vervolgens iets scheef weer op haar voet gezet. Om wel haar balans te kunnen houden worden beide grote tenen met twee schroeven vastgezet. „Een bizar verhaal”, beaamt Anisimova lachend, die er geen moeite mee heeft om haar voeten te laten zien. „Drie keer zes weken zat ik in het gips. Mijn grote tenen staan een beetje omhoog, zodat ik wel nog steeds op mijn tenen kan staan. Ik kan er eigenlijk alles weer mee.”
De relatie met Jan loopt na drie jaar mis. „Ik dacht dat de liefde en passie wel zouden groeien, maar zo werkt het dus niet.” Al een paar dagen na haar besluit op eigen benen te gaan staan, komt ze Jeroen tegen. „Een man waar ik meteen vlinders van in mijn buik kreeg.” Bijna acht jaar zijn ze samen. Hoewel de liefde groot is, blijken hun eigenwijze karakters de relatie uiteindelijk de das om te doen. „We waren twee kapiteins op één schip.”
„Ik heb even overwogen terug te keren naar Rusland. Ik was zo alleen, zo verdrietig, mijn reuma speelde weer op. Mijn dochter, die vier jaar in Nederland had gestudeerd, woonde ook weer in Rusland. Maar ik was net begonnen met Nia en mijn eigen bedrijf. Dat voelde goed. In Rusland had ik weer helemaal opnieuw moeten beginnen.”
Baas
„Nia heeft mij al veel gebracht. Ik heb zaken los kunnen laten. Afgelopen zomer besloot ik mijn reumamedicatie af te bouwen. Ik wilde laten zien dat ik met gezond leven mijn reuma de baas kon zijn. Binnen vier weken zwollen mijn gewrichten op en had ik veel pijn. De reuma is de baas over mij en dat heb ik nu kunnen accepteren. Net als het slechte weer in Nederland. Daar kon ik enorm over klagen. Nu accepteer ik de regen met een glimlach. Echt!”
Ze zegt dat al haar meisjesdromen zijn uitgekomen. „Dat klinkt misschien tegenstrijdig met de tegenslag die er ook was. Maar ik wilde zingen, dansen, pianospelen en ik doe het allemaal. In Rusland was ik zangeres en ik zing nog steeds, ik geef nog altijd pianolessen aan kinderen en ik dans letterlijk door het leven. Ruim tien jaar geleden dacht ik al te oud te zijn voor een nieuwe carrière. Dacht ik dat ik een man nodig had om gelukkig te zijn. Nu ben ik gelukkig met mezelf. Ik voel me 21 in plaats van 51. Er bestaat geen betere psycholoog dan dans. Je hoeft helemaal geen passen te onthouden. Alles is goed. Dans door je leven. Je kan blij zijn of verdrietig, maar dans het er uit. Verstop het niet. Je kunt de buitenwereld namelijk wel voor de gek houden, maar jezelf uiteindelijk niet.”
Wat is Nia?
Nia staat voor Neuro Musculair Interated Action en maakt gebruik van bewegingen uit Tai Kwan Do, Tai Chi, Aikido, moderne-, vrije- en jazzdance en verschillende yoga-vormen. Het is geschikt voor alle leeftijden en elk conditieniveau. Zondag 3 april wordt in Naarden bij Irina Anisimova aan de Amersfoortsestraatweg 16 een Nia-jam gehouden waarbij meerdere Nederlandse Nia-docenten zich presenteren. Aanvang: 13.00 uur.