Een donderslag bij heldere hemel. Met name voor de voorstanders, het Blaricumse gemeentebestuur en initiatiefnemer Jan Geesink, bekend van projecten als de historische botterwerf Huizen, het Nautisch Kwartier in Huizen en forteiland Pampus. Ruim veertig jaar geleden crosste Geesink als Blaricumse jongen over de zandvlakte aan de voet van de Stichtse Brug. Tegenwoordig is een deel van dat gebied zwaar beschermde natuur. En dat beseft Geesink als geen ander. „We hebben er bewust voor gekozen, dat gebied niet aan te raken en te kiezen voor een landtong met zand uit de vaargeul van het Gooimeer. Beetje Muiderberg-achtige strandrecreatie, niet al te aangeharkt, losjes. De intentie is om ook toezicht uit te oefenen. We zorgen voor sociale controle in dat natuurgebied. Met woningen voor beheerders, dan is dat gegarandeerd.”

„We zijn tot nu toe alleen maar aan het tekenen en overleggen geweest, niet aan het rekenen. Kijken of grondeigenaren Staatsbosbeheer (eigenaar natuurgebied) en Rijkswaterstaat (eigenaar Gooimeer-deel) mee wilden werken.” Er werden op verzoek van en in samenspraak met Staatsbosbeheer al allerlei aanpassingen gedaan. Met van alles is rekening gehouden. „Maar niet dat er niets zou mogen”, legt Geesink uit. „Er ligt een Structuurvisie voor dit gebied, een document dat zorgvuldig is samengesteld, met ambities passend bij Natuurnetwerk Nederland. Waarbij alle partijen betrokken zijn geweest: provincie, Staatsbosbeheer, Vrienden van het Gooi. Op basis daarvan ben ik aan de slag gegaan. Anderhalf jaar aanpassingen. En toen kwam uit de hoed er eigenlijk niks mag. Dat is raar, want er was al een Masterplan De Blaricummermeent die een grote jachthaven had ingepland.” Die haven was zelfs pal tegen het natuurgebied getekend. Van meet af aan was er sprake van recreatie. „Zelf vind ik een jachthaven niet passend, te belastend voor de natuur en voel ik niets voor een jachthavenbedrijf.” Vandaar het alternatief Blaricum aan Zee. „Als natuurliefhebber zou ik blij zijn met Blaricum aan Zee, een win-win ook voor de natuur.”’

Rivierdonderpad

Nu dreigt de aanwezigheid van plantjes als de moeraswespenorchis en parnassia, en de rivierdonderpad roet in het eten te gooien. „Iedere parkeerplaats (langs de toegangsweg in het bosgebied naar het KNRM-station, red.) wordt als belastend voor de natuur ervaren.”

De afkeuring van de provincie Noord-Holland is mede gebaseerd op een rapport van Royal Haskoning DHV dat in opdracht van BAZ-initiatiefnemer Geesink is gemaakt, een voorwaarde voor de beoordeling van ontwikkelingen in het gebied. Dat valt onder het zwaar beschermde Natuurnetwerk Nederland (NNN), vroeger EHS. De provincie constateert dat de ontwikkeling van Blaricum aan Zee zou leiden tot ’significant negatieve effecten’.

Is het veelbelovende project dus tot mislukken gedoemd? Er kan bij hoge uitzondering toch toestemming worden verleend. Onder andere wanneer er sprake is van ’groot openbaar belang’, er geen andere mogelijkheden voor zo’n plan zijn en de negatieve effecten waar mogelijk worden beperkt en waar nodig gecompenseerd. De provincie heeft de gemeente al laten weten dat, volgens jurisprudentie van de Raad van State (hoogste bestuursrechter in Nederland), een recreatieve ontwikkeling niet wordt aangemerkt als een ’groot openbaar belang’.

De provincie wil hoogstens praten over kleinere ontwikkelingen zoals het opknappen van het strand of aanleggen van wandelpaden. Geesink: „Dat is een nietszeggende opmerking, krankzinnig. Een gewone burger begint te gillen over zulke besluiten. Die plantjes staan voor het merendeel in het gebied waar we niet aankomen.”

Weggewimpeld

De gemeente is ’zeer teleurgesteld’ en voelt zich op het verkeerde been gezet. Er wordt gewerkt aan een onderbouwing van het grote maatschappelijke belang. Een motie van VVD en D66 om te kijken naar een kleinere ontwikkeling is 5 juli verworpen door de gemeenteraad. Er staat voor Blaricum veel meer op het spel dan een aantrekkelijk plan. De kopers in nieuwbouwwijk De Blaricummermeent zijn blij gemaakt met het idee dat er een jachthaven zou komen. „Daarvoor is een Milieu Effect Rapportage(MER) bij de provincie doorlopen waaruit bleek dat er geen significante negatieve effecten waren. Tegen die conclusie heeft de provincie geen bezwaar gemaakt. Het gaat dus ook om inconsequentheid van de interpretatie van de definitie ’significant.”

Die jachthaven bleek economisch niet haalbaar, Blaricum aan Zee zou het alternatief moeten worden. „De gemeente had het misschien harder moeten spelen toen de provincie het NNN er overheen ging leggen. Daar is over gesproken en het werd weggewimpeld met: het komt wel goed als er concrete plannen zijn. Nu zijn die er en komt het niet goed.”

VVG

„Het is een bizarre situatie”, stelt Geesink vast. Hij vermoedt dat de voorzitter van de Vereniging Vrienden van het Gooi, Johan Jorritsma, een stok tussen de spaken heeft gestoken. Jorritsma had zware kritiek op het project geuit. VVG trok ook samen met natuurorganisaties aan de bel. Eerst bij de gemeente Blaricum en later bij de provincie.

De twee stonden indirect tegenover elkaar bij de voorgestelde integratie GNR-PWN. Jorritsma was daar groot voorstander van. Geesink, als lid van de Stichting Steun GNR, fel tegen. „Jorritsma werd later door een speciale ledenvergadering van de VVG teruggefloten. Bij BAZ gaat het om een gering ecologisch belang. Of de heftige gekantheid van de VVG tegen het door mij geïnitieerde plan BAZ met de eerdere controverse te maken heeft, laat zich raden. Jorritsma wil iets niet. Hij wil dus niet meer en betere natuur, hij wil iets niet. Dit is zo op de spits gedreven door natuurliefhebbers, terwijl het hele plan druipt van natuurwaarden. Dit wordt geboycot. Zo voel ik dat.”

Discussies

„Ik laat de reactie van de heer Geesink graag voor zijn rekening”, aldus Johan Jorritsma, voorzitter van Vrienden van het Gooi, een belangenvereniging die vecht tegen aantasting van het Gooise landschap.

„De discussies over de toekomst van GNR staan helemaal los van de ruimtelijke ontwikkelingen rond het Voorland Stichtse Brug. Die spelen overigens al vele jaren en via diverse initiatieven met verschillende initiatiefnemers. Bijvoorbeeld de bouw van waterwoningen in het Gooimeer aansluitend aan de nieuwbouwwijk waarbij de VVG in eerste instantie door de Raad van State in het gelijk werd gesteld. Inmiddels zijn die woningen toch uit de plannen.” De gemeente Blaricum ontkent dat overigens.

„Vervolgens de ontwikkeling van een grote jachthaven in het Voorland door de gemeente. VVG verzette zich daartegen vanwege de aantasting van de waardevolle EHS-gebieden in het Voorland. Die plannen bleken ook niet haalbaar. Om precies dezelfde inhoudelijke redenen heeft VVG zich nu verzet tegen het initiatief van de heer Geesink, omdat daarmee de EHS wordt verkleind/aangetast. Het gaat daarbij niet om de heer Geesink, maar om de objectief vast te stellen effecten op de natuurwaarden. VVG heeft niets anders gedaan dan bij de provincie en gemeente wijzen op de spelregels die daarvoor in dit land voor iedereen gelden. Sterker nog, de afwijzing van de provincie is volledig gebaseerd op het in opdracht van de heer Geesink door bureau Haskoning opgestelde ecologisch rapport! Dat beschrijft de effecten op de natuurwaarden op het Voorland en constateert strijdigheid. Dat die natuurwaarden groot zijn, is nadrukkelijk aangetoond door het rapport dat is gemaakt met de KNNV afdeling Gooi, het IVN Gooi en omstreken en de Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken met VVG samen. Goed onderbouwd en gedragen door meerdere organisaties. VVG voert de discussie mede namens die organisaties op inhoud en in alle openheid. Dat zullen wij blijven doen; met alle betrokken partijen.”