De wedstrijd is uitgeschreven door Matterbetter, een internationaal platform van jonge architecten en studenten. ,,Omdat het een zeer gevoelig onderwerp in Nederland is, is het hoofddoel om een discussie over de vorm van een nationaal monument op gang te brengen. Pas later wordt gekeken naar de haalbaarheid en de financiering'', benadrukt de organisatie.

,,Ook de gemeente Amsterdam is niet betrokken bij de wedstrijd'', staat nadrukkelijk te lezen. Eerder was de gemeente Amsterdam wel boos toen het marinecomplex werd voorgesteld. Op een deel van dat terrein komen in de toekomst woningen en een park, maar de gemeente wilde voorkomen dat de indruk werd gewerkt dat daar daadwerkelijk een monument zou komen. Het voorstel voor een kunstmatig eiland in het IJ past eerder bij de opzet om 'out of the box' te denken.

Recreatie

De deelnemers aan de wedstrijd moeten uitgaan van een driehoekig eiland dat tussen het Java-eiland en Amsterdam-Noord zou kunnen komen te liggen. Acht hectare groot, zodat naast een monument van maximaal dertig meter hoogte ook een parkje mogelijk is. De veerdienst en watertaxi's kunnen er afmeren om bezoekers af te zetten. ,,Het monument moet er voor iedereen zijn: voor de nabestaanden en iedereen uit de wereld. Daarom ook deze plek, die niet alleen voor herinnering is te gebruiken, maar ook voor recreatie en bijeenkomsten'', verklaart de organisatie de keuze.

De winnaar krijgt op 20 januari drieduizend euro en vooral veel publiciteit. De kans is groot dat het daarna in een lade verdwijnt. De ruimte in het IJ is namelijk nodig voor het keren van de grote passagiersschepen. Bovendien lopen in Hoofddorp/Schiphol, Hilversum en andere plaatsen ook al initiatieven om monumenten op te richten.

Tot nu toe wacht iedereen af. De ramp is immers nog veel te vers. Daarnaast is het een internationale ramp, met 298 slachtoffers uit meerdere landen. Met nabestaanden moet nog worden gesproken en van een nationale coördinatie rond de monumentplannen is nog geen sprake.

Ground Zero

,,Om die reden heb ik me ook afgevraagd of ik wel mee wilde werken'', reageert jurylid en architectuurrecent Wim de Wagt. ,,Maar in de architectuurwereld zijn wedstrijden niet ongebruikelijk. In dit geval kun je het vergelijken met de aanslagen op het WTC in New York. Toen kwam al snel de discussie op gang wat er met Ground Zero moest gebeuren en wat voor monument er moest komen.

Toen werden ook mensen uit de hele wereld uitgedaagd om met voorstellen te komen en dat leidde uiteindelijk tot het enorme monument. Bij de MH17 kan je ook proberen om verder te kijken dan een standaardmonument van een steen met daarop een tekst.''

In New York zijn de namen van de bijna drieduizend slachtoffers in brons gegraveerd, rondom twee enorme waterbakken die het hart van het monument vormen. Zowel het noordelijke als het zuidelijke bassin staat op de plek waar ooit de Twin Towers stonden, en ze worden omringd door bomen.