,,Wilt u liever witte of bruine bonen?”, roept Bob Kos naar een vrouw die bij een Zwitserse Veldkeuken staat, die uit begin 1900 stamt. Rookwolken hangen boven de machine en uit een grote ketel vist Kos de laatste bonen eruit. Een beetje stroop erop en klaar is het gerecht. ,,Het is toch prachtig dat je in alle eenvoud zo’n mooi gerecht kunt maken. Het gaat erin als koek”, lacht Kos.

,,Bonen worden veel gebruikt in de militaire keuken. Het is voedzaam en lang houdbaar.” Linda Grabowsky eet het gerecht voor het eerst. ,,Het is lekker. Wel even wennen, maar heel verrassend”, vertelt ze, terwijl ze nog een hap van de bruine bonen met stroop neemt.

Ratjetoe

Even verderop genieten mensen van goulashsoep. Op de achtergrond klinkt muziek waar militairen vroeger naar luisterden. Frits Duinkerke is in één van de keukens uien aan het snijden. ,,Hij is de enige die niet hoeft te huilen. Een echte bikkel”, grapt de jongen die naast hem zit. ,,Die uien zijn voor de rats, kuch en bonen”, vertelt Duinkerke.

,,Dat werd veel gegeten. Rats is een ratjetoe van allerlei ingrediënten, denk maar aan ratatouille, kuch is brood en bonen spreken voor zich. Maaltijden voor militairen moeten voedzaam zijn. Dat is het belangrijkste.”

Tv-kok Rudolph van Veen is het daarmee eens: ,,Je kunt wel allerlei mooie en ingewikkelde gerechten maken, maar militairen die de hele dag weg zijn geweest, hebben honger en willen eten.” Terwijl buiten veel verschillende gerechten bereid worden in ook de meest uiteenlopende keukens, geeft topkok Van Veen in een loods een kookdemonstratie.

Hij heeft tijdens zijn dienstplicht ook in de keuken gestaan. ,,Het zijn twee werelden. Sta je eerst bij Cas Spijkers in de keuken en daarna in een veldkeuken. In de keuken van een restaurant heb je zo twintig messen. Daar heb je er maar twee. De gerechten die je maakt zijn natuurlijk ook veel eenvoudiger”, vertelt Van Veen. ,,Maar dat maakt niet uit. Als kok is het voor iedereen leuk om te koken en ook in zo’n veldkeuken kun je heerlijke gerechten maken.”