'Vernietigingsdrang en menselijke creativiteit'
,,Iedereen even heel stil, anders hoor je deze oude kanonnen niet.” Een man in historisch kanonniers-uniform spreekt ten overstaan van tientallen bezoekers van het Nederlands Vestingmuseum in Naarden.Gespannen kijkt het publiek vanaf de vestingmuur toe. Dit is het moment waarop velen - jong en oud - op deze Eerste Paasdag hebben gewacht: het afvuren van het oude vestinggeschut.
,,We gebruiken slechts honderd gram kruit in plaats van de twee kilo die er vroeger inging”, vertelt de kanonnier aan de toehoorders. ,,Anders zouden de ramen van de buren sneuvelen.” Als het kanon afgaat, blijkt dat geen grootspraak. Naast een oorverdovende knal is de luchtdruk van veraf voelbaar.
Het afschieten van het geschut gebeurt vandaag met een speciale reden: het vormt de aftrap van het zogeheten Fortenseizoen. De komende maanden zullen bij de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, waar Vesting Naarden deel van uitmaakt, uiteenlopende activiteiten worden georganiseerd. Te denken valt aan kunsttentoonstellingen en muziekoptredens, maar ook aan speciale fiets- en wandeltochten.
Deze Eerste Paasdag vormt daarvoor het opwarmertje. Naast dat het Vestingmuseum de kanonnen afvuurt is er een speurtocht uitgezet en vaart een legergroene rondvaartboot door de vestinggracht. Ook geven kinderen, verkleed als stoere vestingsoldaat, een rondleiding en vertellen zij de geschiedenis van het fort.
Het aanwezige publiek blijkt zich opperbest te vermaken. ,,Het is een leuke besteding van zo’n paasdag”, zegt grootvader Martin Beuving, die samen met zijn (schoon)familie inclusief kleinkinderen op het terras van het museumcafé van een kop koffie geniet. ,,Vooral de kinderrondleiding was erg leuk. Het is goed dat ze zo wat leren. Maar ik was verbaasd hoeveel ze al wisten.” Ook Joost (51) en Theo (59) genieten volop. ,,We zijn hier met een groep van tien in het kader van een familiefeest”, zegt Joost. ,,Een jaarlijkse traditie.” Het bezoek aan het fort heeft zijn interesse gewekt in de geschiedenis van de Hollandse Waterlinie. ,,Ik zou er meer van te weten willen komen”, zegt hij.
Voor de 64-jarige August Habets - gids bij het Vestingmuseum - is dat precies het doel: mensen interesseren voor die unieke geschiedenis. Tijdens de rondleiding wordt duidelijk hoeveel hij daarvan weet. Zo vertelt hij dat in tijden van oorlog het onderloopgebied van de Hollandse Waterlinie slechts voor veertig centimeter onder water werd gezet. ,,Diep genoeg, zodat het geschut van de vijand vast kon lopen in een sloot, maar te ondiep om met een boot te varen.”
Habets vindt alle aandacht voor het fort belangrijk. ,,Je vertelt iets over de mens. Het gaat over de slechte en de goede kant. We zien hier de enorme vernietigingsdrang, maar ook grote menselijke creativiteit.”
Meer info over Fortenseizoen op www.forten.nl. De eerstvolgende manifestatie is FoodFort, waarbij boeren uit de omgeving van een fort hun regionale producten aanbieden. De allegrootste manifestaties zijn echter in de maand september, tijdens de traditionele fortenmaand.