De weide bij Kinderboerderij De Warande, in het stadspark aan ’t Merk in Huizen ligt er deze ochtend eind september vredig bij. Het gras is nat van de dauw en glinstert in het felle ochtendlicht. Vredig is het allerminst in en om de twee gebouwen op het terrein. Oorzaak: de hele inboedel moet worden verkocht. Kattenmandjes, vogelkooien, borden, kleurplaten, penselen, kopjes, beschilderde klompjes en hoefijzers; alle spullen staan uitgestald en zijn voorzien van handgeschreven prijskaartjes. Nog even. Want dan gaat de grote verhuizing, de sloop en de nieuwbouw van de kinderboerderij eindelijk echt van start.

Paardrijden

„Hoe meer we nog weten te verkopen, hoe beter. Iedere euro is er een”, lacht beheerder Sonja Buursema (42). „Koffie?”, vraagt ze, terwijl ze het Senseo-apparaat in de educatieve ruimte een slinger geeft. Op de grote houten tafel liggen multomappen vol met krantenknipsels. En ook fotoboeken heeft Sonja tevoorschijn gehaald. „Kijk, hier ben ik een jaar of tien.” Ze wijst naar een foto van zichzelf. Een stoer meisje, vrolijk poserend voor de camera, samen met een paard. „Fantastisch natuurlijk. Geen Goois rijkeluiskind of zo, maar wel altijd kunnen paardrijden. Soms na school, maar vooral in de weekenden en de vakanties was ik hier te vinden.”

Het is meer dan dertig jaar geleden dat haar moeder Myra op deze plek begon met het verzorgen van de eerste dieren. Ze is dan al een paar jaar schillenboer, een project van de Stichting Energiebesparing Huizen. Met paard en wagen gaat ze langs de deuren om schillen op te halen. „Heel duurzaam. Dat was toen allemaal in opkomst”, vertelt Sonja. „Het paard stond hier in de wei, samen met nog twee pony’s van een gemeenteambtenaar. De zorg voor de dieren nam mijn moeder op zich. Dat liep gewoon vanzelf zo. En ik ging vaak met haar mee.” Behalve een wei en twee stalletjes is er in die tijd helemaal niks op dit terrein dat deels Huizer, deels Blaricums grondgebied is. „Maar de gemeente wilde er eigenlijk wel iets mee. En zo ontstond halverwege de jaren tachtig de dierenweide. Een paar jaar later kwamen de huidige stal en werd het een kinderboerderij. Nog iets later kwam daar het educatiecentrum De Ruif bij.”

Pijn

Die gebouwtjes staan er nu nog. Schuren zijn het eigenlijk. Een is ingericht voor kinderen, gezellig met knutselspullen en ander educatief materiaal. Het andere is voor de geiten, de varkens, de konijnen en de cavia’s. „Opknappen, renoveren is kansloos. Het voldoet allemaal echt niet meer aan de eisen van deze tijd, en is zeker niet geschikt voor wat we hier vanaf volgend jaar allemaal gaan doen.”

Sonja loopt naar buiten, gaat voor over het terrein. „Dit gaat allemaal weg”, zegt ze wijzend naar de twee gebouwen. „Ook dit kleine spul. Ja, soms doet het wel een beetje pijn hoor, om overal afscheid van te moeten nemen. Maar ja, ik begrijp de gemeente ook wel. Alles moet straks strak en netjes worden.”

Met een stevige pas en op grote bergschoenen loopt ze langs de eendenvijver, naar de paardenweide, een stuk verderop. Dit is ook het tijdelijk onderkomen van onder meer de twee varkens. „Dit is Teun”, zegt ze met enige vertedering in haar stem. „Hij is zo ontzettend schattig. We hebben hem nog maar kort, hij is een maand of vijf oud. Het is een Kune Kune varken, komt oorspronkelijk uit Nieuw Zeeland. Ja, als je dan toch wilt weten wat mijn lievelingsdier is, dan zeg ik: een varken. Ze zijn lief, aanhankelijk, intelligent. Heel geschikt voor kinderen.’’ Varkens zijn ook een van de weinige dieren dieren op de kinderboerderij die Sonja bij de naam noemt. „Nee, verder doen we dat echt niet. We noemen de dieren meestal bij hun ras. Je moet niet personaliseren. Ook om het gevoel van een echte boerderij hier te benaderen. Bovendien, we hebben hier eigenlijk nooit geiten vanaf hun geboorte tot aan hun dood. Het rouleert best wel. ’’

Terwijl Teun luid knorrend langs de hekken drentelt, meldt Mini zich. Mini is een groot Belgisch varken van het ras Pietrain. „Van dit ras worden de karbonaadjes gemaakt”, zegt Sonja terwijl ze bukt om het dier aan te halen. „Vroeger hadden we ook nog Maxi, die was een stuk kleiner dan Mini. Ja, varkens zijn leuke dieren.”

Sonja en de kinderboerderij. Ze zijn verweven met elkaar. „Ja, dat is best een gek idee. Dit is mijn leven. Hier ben ik opgegroeid, hier heb ik altijd gewerkt. Als het ooit voorbij zou gaan, zou ik naar Drenthe willen verhuizen om echt afstand te nemen. Ik zou dat anders niet kunnen, denk ik. ’’

Hier tussen de dieren creëerde ze samen met haar moeder een soort vrijplaats, een eigen koninkrijkje, met waar mogelijk eigen regels, en vooral een eigen sfeer. „Je ziet dat wel bij meerdere kinderboerderijen in het land, hoor. Beheerders blijven eindeloos in dienst, zijn heel betrokken bij hun werk, de dieren.”

Eigenwijs

Dat geldt eigenlijk ook voor Sonja’s moeder. „Ze is nu vrijwilliger en komt hier nog iedere dag. Meestal ’s avonds. Dan haal ik haar op, en dan geven we samen de dieren eten. Dat is leuk.” Niet dat het altijd pais en vree is tussen de twee. „Nee, we botsen best wel eens. We zijn allebei nogal overtuigd van onze eigen mening, zijn heel uitgesproken, eigenwijs ook wel. Maar het is niet zo erg dat we bij het Familiediner (tv-programma van de EO) zouden kunnen belanden hoor. We spreken dingen snel uit, stampvoeten wat, en dan is alles al weer goed.”

Een van de twistpunten van moeder en dochter is de aanstaande nieuwbouw. „Kijk, ik vind het ook allemaal spannend, ben er best zenuwachtig over. Maar ik kijk er vooral ook erg naar uit. Innovatie. We krijgen een veel breder werkterrein straks, als er mensen met een beperking hier komen werken, en ook mensen die via Versa Welzijn gaan meedraaien. Een enorme uitdaging. Mijn moeder zou stiekem liever vasthouden aan hoe het nu is. Ze vindt het eigenlijk allemaal prima zo. Maar ja, ze legt zich er natuurlijk bij neer, omdat zij ook weet dat er geen toekomst is voor een boerderij die niet met de tijd mee gaat. We werken nu volgens mijn visie en daar hoort vernieuwing bij. Er zal heus veel veranderen. Ik krijg voor het eerst in mijn leven een echt kantoor. En ik moet me aan protocollen gaan houden, een strakke dagindeling gaan voeren, heel gestructureerd gaan werken, ook in overleg met de begeleiders van de cliënten van Philadelphia. Maar een ding verandert niet: de sfeer. Want wij blijven dezelfde mensen.”

Moeder

Sonja wordt geboren in 1974 in Amstelveen. Als ze een jaar oud is, verhuist ze met haar ouders en twee jaar oudere broer naar Huizen. Haar vader werkt als video-editor bij de NOB (toen nog NOS) in Hilversum.

Van jongs af aan is Sonja gek op dieren en op de natuur. Het is dan ook volkomen logisch dat ze veel met haar moeder op pad is. Ze doorloopt de Mavo op SG Huizermaat en kiest zonder enige twijfel voor de mbo-opleiding dierverzorging aan het Groenhorst College in Barneveld. Tegen de tijd dat ze haar diploma haalt, werkt ze al jaren op De Warande. „Natuurlijk had ik nog wel eens een romantische gedachte: zeehondjes verzorgen op Texel bijvoorbeeld. Maar dat is onrealistisch. Nee hoor, dit is het gewoon voor mij. Heerlijk, veel buiten, veel bezig, niet van negen tot vijf. En ja, dat is misschien ook wel bijzonder, veel met mijn moeder. Mijn vader heeft zich nooit met de kinderboerderij bemoeid. Hij heeft het altijd een hobby genoemd van mijn moeder en mij. Veel mensen hadden niet eens een idee van zijn bestaan. Soms werd haar gevraagd of ze nog steeds alleen was, terwijl ze gewoon nog altijd met mijn vader getrouwd is.” Ach, ze denkt wel dat haar vader nu trots op haar is, op wat ze met de kinderboerderij heeft bereikt. Maar dat zou hij nooit zeggen. En dat hoeft van haar ook niet. „Hij is een nuchtere Fries.”

Sonja heeft inmiddels met haar vriend Martin twee dochters: Sabien is drie jaar en Liset is bijna twee. Ook zij zijn regelmatig op De Warande te vinden. „De volgende generatie, wie weet. Zou leuk zijn. Het zorgen voor dieren wordt ze in ieder geval met de paplepel ingegoten”, lacht Sonja. Ze pakt haar mobiel. „Even laten zien natuurlijk. Kijk, dit zijn ze. Helpen voeren, helpen opruimen. Vinden ze nu hartstikke leuk.”